Στις 11 Οκτωβρίου 2018 θα έπρεπε να είχε ανακοινωθεί το εφετινό Νομπέλ Λογοτεχνίας, αλλά κάτι τέτοιο δεν συνέβη, ούτε και πρόκειται να συμβεί κατά το τρέχον έτος. Μια πρωτοφανής κρίση στους κόλπους της Σουηδικής Ακαδημίας, ανάγκασε τον εν λόγω οργανισμό να αναβάλει την ανακοίνωση και απονομή του εφετινού Νομπέλ Λογοτεχνίας.
Ανεξάρτητα από τις σεξουαλικές και οικονομικές παραμέτρους του σκανδάλου, οι οποίες σχετίζονται με τον 72χρονο Γάλλο φωτογράφο Ζαν-Κλοντ Αρνό και τη σύζυγό του Καταρίνα Φρόστενσον, ποιήτρια, συγγραφέα και μέλος της Σουηδικής Ακαδημίας, το όλο ζήτημα πυροδότησε συζητήσεις με ευρύτερες προεκτάσεις. Συγκεκριμένα, μεταξύ άλλων τέθηκε το ερώτημα: σε τι χρειάζεται ένα βραβείο λογοτεχνίας σήμερα;
Εύκολα θα μπορούσε να απαντήσει κάποιος ότι ένα βραβείο αποτελεί ένα είδος καταξίωσης, αλλά και αναγνώρισης του έργου του βραβευόμενου. Όταν μάλιστα το βραβείο συνοδεύεται από ένα χρηματικό ποσό, τότε η απάντηση στο παραπάνω ερώτημα γίνεται ευκολότερη, αν όχι ρητορική. Σε κάθε περίπτωση εκτός από τον βραβευόμενο ωφελημένος καθίσταται και ο εκδότης του, ίσως και σε μεγαλύτερο βαθμό από τον λογοτέχνη. Πράγματι, ο εκδότης αντιλαμβάνεται άμεσα και έμπρακτα την αύξηση των πωλήσεων του βραβευμένου λογοτέχνη. Μάλιστα, δεν είναι λίγες οι φορές που εξαιτίας ενός βραβείου το αναγνωστικό κοινό ανακαλύπτει και τους λοιπούς συγγραφείς του εκδοτικού οίκου συμπαρασύροντάς σε άνοδο πωλήσεων παλαιών και νέων έργων. Έτσι, ένα βραβείο, σε μικρό ή μεγάλο βαθμό, λειτουργεί ως πολλαπλασιαστής κύρους, επιρροής, πωλήσεων, αλλά και εσόδων για μια ευρεία ομάδα προσώπων. Στους παραπάνω λόγους θα μπορούσαμε να προσθέσουμε και ορισμένους άλλους ήσσονος σημασίας, όπως επίσης θα μπορούσαμε να δούμε την πολιτική να επιβάλλεται σε βάρος των όποιων επιστημονικών ή αισθητικών κανόνων κρίσης.
Από τα παραπάνω καθίσταται σαφές γιατί από το 1939 η απονομή των Κρατικών Λογοτεχνικών Βραβείων προβάλλεται ιδιαίτερα. Για τους ίδιους λόγους μπορούμε να κατανοήσουμε γιατί εκτός από τα Κρατικά Λογοτεχνικά Βραβεία θεσπίστηκαν και άλλα ομοειδή βραβεία από ιστοσελίδες, βιβλιοπωλεία και περιοδικά. Σε κάθε περίπτωση όμως η σχέση λογοτέχνη-κοινού είναι αμφίδρομη και αλληλοτροφοδοτούμενη. Πράγματι, τόσο ο λογοτέχνης αισθάνεται την ανάγκη να βραβευθεί, όσο και το αναγνωστικό κοινό χρειάζεται την ύπαρξη ενός βραβείου για να επιβεβαιώσει την προτίμησή του ή για να ανακαλύψει έναν λογοτέχνη. Έτσι, η όλη διαδικασία μεταβάλλεται σε μια εορτή στην οποία, όπως σε κάθε εορτή, υπάρχουν δώρα και κεράσματα. Όμως η πραγματική σημασία των βραβείων εντοπίζεται στην ανάγκη ανακάλυψης μιας αφορμής για να ξανασυναντηθεί ο λογοτέχνης με το αναγνωστικό κοινό.
Στην προοπτική αυτή δεν κρύβουμε την αδημονία μας για τα Βραβεία Λογοτεχνίας του 2019.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου