Δευτέρα 6 Δεκεμβρίου 2010

Δεύτερη γραπτή εργασία στη ΘΕ ΟΡΘ 50/ΕΑΠ

Καταληκτική ημερομηνία παραλαβής από τον Σύμβουλο Καθηγητή:


Παρασκευή 14 Ιανουαρίου 2011

Η εργασία θα σταλεί υποχρεωτικά μέσω διαδικτύου, και οι φοιτητές θα αναμείνουν από το Σύμβουλο Καθηγητή επιβεβαίωση της λήψης της.

Παράλληλα, όμως, θα σταλεί και ταχυδρομικά, αλλά όχι με συστημένη επιστολή.

Όσοι, για κάποιο λόγο, δεν εκπονήσουν εργασία, οφείλουν να έχουν ειδοποιήσει τον διδάσκοντα με τηλεφώνημα, φαξ ή ηλεκτρονικό μήνυμα πριν από τη λήξη της προθεσμίας

ΘΕΜΑ: «Ησυχαστικές έριδες και μοναχισμός: κοινή ή διαφορετική πορεία σε Ανατολή και Δύση;»

Προτεινόμενη βιβλιογραφία:

• Αναστασίου, Ιωάννης. Εκκλησιαστική ιστορία. τ. 2. 3η έκδ. Θεσσαλονίκη : χ.ε., χ.χ, σ. 62-66, 144-151.

• Ιωαννίδης, Φώτιος. Επιδράσεις του μοναχισμού της Ανατολής στον Κανόνα του Οσίου Βενεδίκτου. Κατερίνη : Επέκταση, 1995.

• Μπαλατσούκας, Σωτήριος. Ορθόδοξος μοναχισμός : Μαρτύριο και μαρτυρία. 2η έκδ. Θεσσαλονίκη : Μυγδονία, 2002, σ. 15-29.

• Πορτελάνος, Στ. «Το σχίσμα Ρώμης-Κωνσταντινούπολης και η πολεμική αντιπαράθεση ορθοδοξίας και Ρωμαιοκαθολικισμού», στο: Μπέγζος, Μ., κ.ά. Η ορθοδοξία ως κληρονομιά : Η ορθόδοξη Εκκλησία σε ανατολή και δύση, τ. Β΄. Πάτρα : ΕΑΠ, 2001, σ. 91-94.

• Φειδάς, Βλάσιος. Βυζάντιο. 4η έκδ. Αθήνα : χ.ε., 1997, σ. 309-317.

• Χρήστου, Παναγιώτης. «Το Άγιον Όρος εν τω παρελθόντι και τω παρόντι», στο: Αθωνική Πολιτεία :Επί τη χιλιετηρίδι του Αγίου Όρους. Θεσσαλονίκη : Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, σ. 30-69.

• Χρήστου, Παναγιώτης. Εκκλησιαστική Γραμματολογία : Πατέρες και θεολόγοι του Χριστιανισμού. τ. β΄ 2η έκδ. Θεσσαλονίκη : Κυρομάνος, 2003, σ. 42-49, 100-109, 134-140, 214-227.

• Weber, Max. Θεωρία της θρησκευτικής αρνησικοσμίας : Ενδιάμεση θεώρηση (Zwischenbetrachtung), Μετάφρ. Θ. Γκιούρας. Αθήνα : Σαββάλας, 2002, σ. 41-121.

Χειρόγραφες εργασίες δεν γίνονται δεκτές. Η έκταση του δοκιμίου ορίζεται σε 10-12 σελίδες, γραμματοσειρά Times New Roman 12 στιγμών, με γραμμές τυπωμένες σε ενάμισι διάστιχο, περιθώρια: α. άνω και κάτω 2,54. β. Δεξιά και αριστερά 3,18. Η υπέρβαση των ορίων έκτασης του δοκιμίου ή του διάστιχου θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στη βαθμολογία.

Περί του μαθήματος των Θρησκευτικών

Το ζήτημα του μαθήματος των Θρησκευτικών συζητείται ολοένα και περισσότερο αυτή την περίοδο, καθώς επίκεινται αλλαγές στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Το θέμα απασχολούσε τον κλάδο των Θεολόγων και πριν από αυτές τις εξελίξεις, καθώς μέσα σ’ ένα κλίμα γόνιμου διαλόγου εκφράζονταν απόψεις για τον χαρακτήρα του μαθήματος.

Οι βουλευτές του κόμματος της Δημοκρατικής Αριστεράς σε πρόσφατη ερώτησή τους στην Υπουργό Παιδείας θέτουν και πάλι το ζήτημα της απαλλαγής από το μάθημα των Θρησκευτικών, όχι μόνο των αλλόδοξων ή ετερόδοξων αλλά όλων των μαθητών. Η επιχειρηματολογία των προαναφερόμενων βουλευτών εδράζεται κυρίως στην εγκύκλιο του Υπουργείου Παιδείας Αρ. πρωτ. 104071/Γ2/4.8.2008.

Το όλο ζήτημα φαίνεται να απασχολεί μέρος της ελληνικής κοινωνίας και ιδιαίτερα το χώρο της Αριστεράς, η οποία επιδεικνύει μια ιδιαίτερη σπουδή για τον περιορισμό του αριθμού των παρακολουθούντων μαθητών και την απομάκρυνση των χριστιανικών συμβόλων από τους δημόσιους χώρους. Μάλιστα, μέρος αυτής της πρακτικής εδράζεται θεωρητικά στην αξιωματική πεποίθηση ότι το μάθημα των Θρησκευτικών είναι ομολογιακό, γεγονός που –αν πράγματι ισχύει– παραπέμπει σε κατήχηση. Στο ίδιο πλαίσιο βρίσκεται η παλαιότερη άποψη ότι «τα θρησκευτικά σύμβολα δεν είναι παρά απλά επιφαινόμενα βαθύτερων κοινωνικών πρακτικών και η επίδειξή τους σε δημόσιους χώρους είναι εκδήλωσης σύνθετων πολιτικών σχέσεων» (Δ. Χασάπης, Αυγή, 15/11/2009).

Το παράδοξο είναι ότι τη στιγμή που οι βουλευτές της Δημοκρατικής Αριστεράς είναι πεπεισμένοι για τον ομολογιακό χαρακτήρα του μαθήματος, οι υπηρετούντες στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Θεολόγοι είναι βαθιά διχασμένοι. Έτσι, ορισμένοι κάνουν λόγο για ομολογιακό χαρακτήρα του μαθήματος των Θρησκευτικών, ενώ κάποιοι άλλοι αποδίδουν στη στοχοθεσία του μαθήματος ευρύτερες διαστάσεις. Τέλος, μια άλλη ομάδα τάσσεται υπέρ μιας θρησκειολογικής κατεύθυνσης του μαθήματος, στο πλαίσιο της σύγχρονης πολυπολιτισμικής κοινωνίας μας.

Αποτέλεσμα όλων αυτών των θεολογικών, πολιτικών και εκπαιδευτικών προσεγγίσεων είναι η διατύπωση απόψεων, οι οποίες θα μπορούσαν πραγματικά σα συμβάλλουν στην αναβάθμιση των Θρησκευτικών στο Σχολείο. Μάλιστα, στο πλαίσιο της διαθεματικότητας θα μπορούσε να διευρυνθεί η παιδαγωγική αξία των Θρησκευτικών, στο πλαίσιο της μαθησιακής διαδικασίας. Αρκεί βέβαια ο όποιος διάλογος να γίνεται πέρα από κομματικές και άλλες αγκυλώσεις, οι οποίες στο όνομα των δικαιωμάτων της μειοψηφίας θα καταπατάται η θρησκευτική και πολιτική ελευθερία της πλειοψηφίας.

Σάββατο 16 Οκτωβρίου 2010

1η ΟΣΣ

1η Ομαδική Συμβουλευτική Συνάντηση (ΟΣΣ) ΟΡΘ-50 Θ1, 16.00-20.00, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, αιθ. 10 (Εγνατίας 156).

Κυριακή 10 Οκτωβρίου 2010

Διεθνές Συμπόσιο «Χριστιανική Μακεδονία: Θεσσαλονίκη-Παραδουνάβιες χώρες, σημερινή Ρουμανία»

ΔΗΜΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ – ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2010.


ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΜΠΟΣΙΟ.
“ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ: ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ – ΠΑΡΑΔΟΥΝΑΒΙΕΣ ΧΩΡΕΣ, ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΡΟΥΜΑΝΙΑ”.

14 έως 16 Οκτωβρίου 2010.
-Κεντρικό Αμφιθέατρο Ανωτάτης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Θεσσαλονίκης

Πληροφορίες – Γραμματεία Συμποσίου

Ι.Ε.Θ.Π.: Ολυμπιάδος 35Β – Φ. Δραγούμη, 546 33 – Θεσσαλονίκη
Τηλ.: 2310 278602, – Φαξ: 2310 282180, e-mail: inra@hellenism.net – web: Karipeio.wordpress.com
Ανωτάτη Εκκλησιαστική Ακαδημία Θεσσαλονίκης : Νικ. Πλαστήρα 65, Πυλαία, Θεσσαλονίκη
Τηλ.: 2310 301784, – Φαξ: 2310 300360, e-mail: Telem@oipp.gr – web: www.aeath.gr

http://karipeio.wordpress.com/2010/09/15/45%ce%b1-%ce%b4%ce%b7%ce%bc%ce%b7%cf%84%cf%81%ce%b9%ce%b1-%cf%83%cf%85%ce%bc%cf%80%cf%8c%cf%83%ce%b9%ce%bf/

Κυριακή 26 Σεπτεμβρίου 2010

Καλή ακαδημαϊκή Χρονιά

Καλωσορίζω τους νέους φοιτητές της ΟΡΘ-50, Τμήμα Θ1 του ΕΑΠ και τους εύχομαι καλή και δημιουργική χρονιά.

Κυριακή 5 Σεπτεμβρίου 2010

Τι συμβαίνει με τον αγ. Νικόλαο Νέας Υόρκης;

Στις 23 Αυγούστου 2010 δόθηκε μια συνέντευξη Τύπου μπροστά στο εργοτάξιο το οποίο στήθηκε στο οικόπεδο που κάποτε βρισκόταν ο Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου Νέας Υόρκης. Αφορμή για το γεγονός ήταν οι οικοδομικές εργασίες που ξεκίνησαν εκεί από τη Λιμενική Αρχή Νέας Υόρκης-Νιού Τζέρσεϊ.

Στην προαναφερόμενη συνέντευξη Τύπου ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Αντώνιος και ο γνωστός πολιτικός της ομογένειας Τζώρτζ Πατάκης, επισήμαναν τη σημασία του ναού του αγ. Νικολάου. Συγκεκριμένα, υπενθύμισαν ότι ο ναός χτίστηκε το 1916 από Έλληνες ομογενείς και στα χρόνια που ακολούθησαν η εκκλησία αποτέλεσε σημαντικό τόπο προσκυνήματος και προσευχής για τους Έλληνες και τους λοιπούς Ορθοδόξους ναυτικούς, οι οποίοι προσέγγιζαν με τα πλοία τους τη Νέα Υόρκη. Ο Επίσκοπος Αντώνιος τόνισε ότι ο εν λόγω ναός αποτελεί το μοναδικό τόπο λατρείας που καταστράφηκε κατά τη διάρκεια της καταστροφής της 11ης Σεπτεμβρίου στο «σημείο μηδέν», καθώς και ότι θα πρέπει να ξαναχτιστεί άμεσα.

Το θέμα πήρε ευρύτερες πολιτικές διαστάσεις όταν η Πρόεδρος της Επιτροπής Ελληνικών Θεμάτων στην Ουάσιγκτον Καρολίν Μαλόνι και ο επίσης βουλευτής Τίμοθι Μπίσοπ στις 27 Αυγούστου απεύθυναν επιστολή στον εκτελεστικό διευθυντή της Λιμενικής Αρχής Κρίστοφερ Γουάρντ. Στην επιστολή αυτή καλούν τη Λιμενική Αρχή να έρθει σε συμφωνία με την Ελληνική Ορθόδοξη Αρχιεπισκοπή Αμερικής, στην οποία ανήκει το οικόπεδο του κατεστραμμένου ναού. Στο κείμενο διαφαίνεται η δυσαρέσκεια των Ορθοδόξων για την έναρξη κατασκευής Κέντρου Ασφαλείας Οχημάτων στο οικόπεδο του αρχικού ναού. Ανάλογη επιστολή προς τη Λιμενική Αρχή έστειλε την ίδια μέρα και ο πολιτειακός βουλευτής Μιχάλης Γιάνναρης.

Η Λιμενική Αρχή Νέας Υόρκης απάντησε στον ομογενειακό Τύπο δια του εκπροσώπου της. Συγκεκριμένα σε συνέντευξη, η οποία δημοσιεύθηκε στον «Εθνικό Κήρυκα» υπενθυμίζεται ότι οι διαπραγματεύσεις της Λιμενικής Αρχής με την Αρχιεπισκοπή διαρκούν πολλά χρόνια και ενώ είχε επιτευχθεί συμφωνία, υπήρξε υπαναχώρηση από την πλευρά της Αρχιεπισκοπής. Συγκεκριμένα, η Λιμενική Αρχή κάνει λόγο για καταβολή 60 εκατομμυρίων δολαρίων από δημόσιους πόρους με σκοπό να χτιστεί ένας ναός έξι φορές μεγαλύτερος από τον αρχικό, αλλά σε άλλο σημείο. Αν και φαίνεται ότι η Αρχιεπισκοπή ήταν ενήμερη των εξελίξεων, δεν πρέπει να είχε ακριβή ενημέρωση από τη Λιμενική Αρχή, γεγονός που συνάγεται από δηλώσεις του π. Μάρκου Αρέι.

Σε κάθε περίπτωση ο χρόνος κυλά και θα πρέπει να ξεκαθαρίσει το θέμα της ανοικοδόμησης του νέου ναού. Αν πράγματι πάρθηκε απόφαση από τα πρόσωπα της Αρχιεπισκοπής που διαπραγματεύονται με τη Λιμενική Αρχή Νέας Υόρκης για ανταλλαγή οικοπέδων, τότε το νομικό κείμενο της συμφωνίας θα πρέπει να δημοσιοποιηθεί και παράλληλα να ξεκινήσουν οι εργασίες κατασκευής του ναού. Αν δεν έχει επέλθει ακόμη η σχετική συμφωνία, τότε θα πρέπει να παρθούν όλα τα νομικά μέτρα για τη διασφάλιση των δικαιωμάτων της ορθόδοξης ενορίας του Αγίου Νικολάου.

Δευτέρα 2 Αυγούστου 2010

Καλό καλοκαίρι

Ανάφη - Παναγία Καλαμιώτισσα

Πέμπτη 8 Απριλίου 2010

Ύλη εξετάσεων ΟΡΘ-50

Τόμος Α΄: σελ. 25-52, 76-133, 152-171, 174-188, 191-196




Τόμος Β΄: σελ. 30-41, 55-71, 103-114, 116-121, 160-198, 203-206.



Τόμος Γ΄: σελ. 19-51, 79-99, 135-163, 189-204, 211-225, 266-281, 303-311, 319-325.

Παρασκευή 2 Απριλίου 2010

Καλό Πάσχα

Καλή Ανάσταση και καλό Πάσχα

Παρασκευή 19 Μαρτίου 2010

Το Οικουμενικό Πατριαρχείο διαρκώς στο κέντρο της επικαιρότητας

Η Μητέρα Εκκλησία, το Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης, βρίσκεται διαρκώς στο κέντρο της δημοσιότητας εξαιτίας τόσο οι δραστηριοτήτων του, όσο από πρωτοβουλίες άλλων. Ταυτόχρονα, η συστηματική κάλυψη των γεγονότων που αφορούν Οικουμενικό Πατριαρχείο από τον Τύπο αποτελεί απόδειξη του ενδιαφέροντος του ελληνικού κοινού για την Πρωτόθρονη Εκκλησία.

Μεγάλο μέρος της ειδησιογραφίας, η οποία αναφέρεται στο Φανάρι καλύπτει το φλέγον ζήτημα των σχέσεών του με το τουρκικό κράτος. Στο πλαίσιο αυτό η παρουσία του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου σε πρόγευμα εργασίας, το οποίο παρέθεσε ο Αντιπρόεδρος της Τουρκικής Κυβέρνησης, Υπουργός Προεδρίας και υπεύθυνος για τα Βακούφια Bulent Arinc, αποτέλεσε πρώτη είδηση στο εκκλησιαστικό ρεπορτάζ. Σκοπός της συνάντησης ήταν η εντατικοποίηση του διαλόγου για την επίλυση των προβλημάτων των θρησκευτικών ελευθεριών. Έτσι, οι δηλώσεις του κ. Arinc για την αποφασιστικότητα της Τουρκικής Κυβέρνησης να επιτρέψει την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης βρέθηκαν στα πρωτοσέλιδα των τουρκικών εφημερίδων της Παρασκευής. Υπενθυμίζουμε ότι ο Πρωθυπουργός της Τουρκίας Ερντογάν έχει ανακοινώσει την επίλυση των προβλημάτων των μειονοτήτων στο πλαίσιο της επικείμενης αναθεώρησης του Συντάγματος. Στην προοπτική αυτή συγκροτήθηκε δεκαπενταμελές Συμβούλιο της Γενικής Διεύθυνσης Βακουφίων, στο οποίο εκπροσωπεί τις μειονότητες ο ομογενής επιχειρηματίας Παντελής Βίγκας.

Την περίοδο αυτή είδε το φως της δημοσιότητας και η ετήσια έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για την Τουρκία. Στο κεφάλαιο περί θρησκευτικών ελευθεριών της εν λόγω έκθεσης αναφέρεται ότι απειλείται το Οικουμενικό Πατριαρχείο από τους περιορισμούς που έχει επιβάλλει σε αυτό το τουρκικό κράτος. Συγκεκριμένα επισημαίνεται ότι λόγω των περιορισμών, ο μειούμενος πληθυσμός της Ελληνικής Ορθόδοξης κοινότητας, η οποία αποτελείται από 2.500 άτομα, δεν μπορεί να διατηρήσει τον θεσμό. Στην ίδια έκθεση καταγράφεται και η άρνηση της τουρκικής κυβέρνησης να αναγνωρίσει οικουμενικότητα του Πατριάρχη, τον οποίο αναγνωρίζει μόνο ως επικεφαλής της Ελληνορθόδοξης κοινότητας.

Η σημασία του Οικουμενικού Πατριαρχείου από τους συντάκτες του έντυπου και ηλεκτρονικού Τύπου, φαίνεται από την πλήρη κάλυψη των γεγονότων που το αφορούν. Το γεγονός αυτό μπορεί να αποτελέσει μοχλό πίεσης προς την τουρκική κυβέρνηση, η οποία τελευταία δίνει μεγάλη σημασία στην εικόνα της στα ΜΜΕ. Στην προοπτική αυτή μπορούν να δουν, επιτέλους, λύση τα χρονίζοντα προβλήματα του Πατριαρχείου.

Κυριακή 14 Φεβρουαρίου 2010

Η Μη Κυβερνητική Οργάνωση «Ρωμιοσύνη»

Οι ανά τον κόσμο Ορθόδοξες Εκκλησίες προσαρμόζουν το ποιμαντικό και φιλανθρωπικό έργο τους στα δεδομένα της εποχής μας. Στο πλαίσιο αυτό οι ελληνόφωνες Εκκλησίες έχουν ιδρύσει Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ). Μια από αυτές είναι η ΜΚΟ «Ρωμιοσύνη» του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων. Στόχος της ΜΚΟ «Ρωμιοσύνη» είναι η παντοειδής αρωγή προς το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων και τα Πανάγια Προσκυνήματα. Στο πλαίσιο αυτό έχει προχωρήσει στην τρισδιάστατη πανοραμική απεικόνιση των Ιερών Προσκυνημάτων.

Για την καλύτερη γνωριμία των Ελλήνων με την «Ρωμιοσύνη», οι υπεύθυνοι της ΜΚΟ του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων αποφάσισαν να συμμετάσχουν στην 14η Έκθεση «ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ», η οποία θα λάβει χώρα στον εκθεσιακό χώρο του Ζαππείου Μεγάρου, 16-19 Μαΐου 2010. Στην Έκθεση του Ζαππείου συμμετέχουν Μητροπόλεις και πλήθος φορέων, ενώ γίνεται παρουσίαση εκκλησιαστικών ειδών, ιερών αντικειμένων και χειροποίητων κατασκευών. Μάλιστα φέτος για πρώτη φορά θα γίνει εκτενής προβολή του Θρησκευτικού Τουρισμού και των προσκυνηματικών περιηγήσεων. Παράλληλα, η «Ρωμιοσύνη» προαναγγέλλει τη διοργάνωση του 2ου Διεθνούς Συνεδρίου, το οποίο θα λάβει χώρα στο αμφιθέατρο του Πολεμικού Μουσείου, την Κυριακή 30 Μαΐου 2010.

Το τελευταίο διάστημα αρκετοί έχουν εκφραστεί αρνητικά για τα οικονομικά των ΜΚΟ. Αφορμή για το γεγονός υπήρξε η αναποτελεσματικότητα ορισμένων δράσεων της ΜΚΟ της Εκκλησίας της Ελλάδας «Αλληλεγγύη». Το γεγονός αυτό καθιστά το έργο της «Ρωμιοσύνης» δυσχερέστερο, καθώς θα πρέπει να αποδείξει στην πράξη την αγαθότητα των προθέσεων των επικεφαλής της, καθώς επίσης και την αποτελεσματικότητα των δράσεών της. Οι εργασίες αποκατάστασης, συντήρησης και ανάδειξης της Ιεράς Μονής Αγίου Γεωργίου Εβραϊκής, προσκυνήματος του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων, που χρονολογείται από το 18ο αιώνα και βρίσκεται εντός του Εβραϊκού τομέα των Ιεροσολύμων, αποτελούν ένα τέτοιο απτό παράδειγμα της δραστηριότητας της εν λόγω ΜΚΟ. Επί του παρόντος προχωρούν οι εργασίες της ανοικοδόμησης μικρού ηγουμενείου, και στην συνέχεια θα ακολουθήσει αποκατάσταση του Ιερού Ναού του Αγίου Γεωργίου.

Ελπίζουμε ότι οι δράσεις της «Ρωμιοσύνης» θα είναι πάντα αποτελεσματικές και ότι θα αναδείξουν το ποιμαντικό και φιλανθρωπικό έργο του παλαίφατου Πατριαρχείου Ιεροσολύμων.

Παρασκευή 29 Ιανουαρίου 2010

Θεολογικός διχασμός για το μάθημα των Θρησκευτικών

Το μάθημα των Θρησκευτικών διχάζει τους Θεολόγους, καθώς έχουν ενταθεί οι συζητήσεις γύρω από το περιεχόμενο και τον τρόπο της διδασκαλίας του. Ο διάλογος αυτός όμως δεν ενδιαφέρει μόνο τους Θεολόγους Καθηγητές, αλλά και την ευρύτερη κοινωνία.

Στο παρελθόν το εν λόγω μάθημα είχε γνωρίσει αρκετές αλλαγές. Για παράδειγμα, η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση Αρσένη περιελάμβανε μεταξύ των πανελλαδικώς εξεταζομένων μαθημάτων στην Β΄ και Γ΄ του Ενιαίου Λυκείου και τα Θρησκευτικά. Η πρωτοβουλία εκείνη θεωρήθηκε από πολλούς, ως μια έμπρακτη αναβάθμιση του μαθήματος στο πλαίσιο της Εκπαιδευτικής Βαθμίδας του Λυκείου. Από τότε ως σήμερα η κατάσταση έχει αλλάξει δραματικά. Καθοριστικό ρόλο έπαιξε η Υπουργική Εγκύκλιος περί απαλλαγής από το μάθημα όσων εκφράζουν λόγους συνείδησης, καθώς και η ερμηνευτική εγκύκλιος του Ειδικού Γραμματέα Γεώργιου Γούση (Φ.12/977/109744/Γ1/26-8-2008). Οι προαναφερόμενες εγκύκλιοι δημιούργησαν την εσφαλμένη εντύπωση ότι το μάθημα έγινε προαιρετικό. Παράλληλα, αυτός ο λανθασμένος χειρισμός του θέματος από την πλευρά του Υπουργείου δημιούργησε ένα κλίμα υποβάθμισης του μαθήματος και αποτέλεσε μια από τις αιτίες έναρξης ενός άτυπου διαλόγου για το περιεχόμενο, τη διδασκαλία και το μέλλον του μαθήματος στην Πρωτοβάθμια και τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση.

Ανέκαθεν οι θεολογικές έριδες δημιουργούσαν ένα κλίμα πόλωσης, γεγονός που επιβεβαιώνεται από την τωρινή ομαδοποίηση των Θεολόγων για το επίμαχο ζήτημα. Έτσι, από τη μια υπάρχει μια ομάδα, η οποία εμφανίζεται ως υπέρμαχος της παράδοσης και επιδιώκει έναν ομολογιακό χαρακτήρα για το μάθημα των Θρησκευτικών. Από την άλλη εμφανίζεται μια άλλη ομάδα Θεολόγων, η οποία οραματίζεται για το μάθημα έναν ευρύτερο χαρακτήρα.

Την ίδια στιγμή γνωστοί λόγιοι και μη εκφράζουν την άποψη της πλήρους κατάργησης του μαθήματος, επικαλούμενοι το παράδειγμα χωρών στις οποίες δεν διδάσκεται το μάθημα. Οι ίδιοι αποσιωπούν επιμελώς το γεγονός ότι σε εξίσου πολλές χώρες διδάσκονται τα Θρησκευτικά. Οι εν λόγω κύκλοι αντλούν πολλές φορές τα επιχειρήματα τους μέσα από την διαλεκτική αντιπαράθεση των Θεολόγων, η οποία ορισμένες φορές ξεπερνά τα όρια της νηφαλιότητας. Το γεγονός αυτό θα πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψη τους οι Θεολόγοι, καθώς «ο Αννίβας είναι προ των πυλών» και ο διχασμός αποτελεί περιττή πολυτέλεια.

Σάββατο 2 Ιανουαρίου 2010

Η πατερική Θεολογία στο σύγχρονο κόσμο


Διαχρονικά η Εκκλησία αντιμετώπισε κάθε τοπικό πολιτισμό μέσα από τη δυνατότητα που αυτός της έδινε να απελευθερώνει τον άνθρωπο από το θάνατο και να τον οδηγεί στη θέωση. Στο πλαίσιο αυτό κινήθηκε η σχέση Χριστιανισμού και Ελληνικού πολιτισμού, η οποία πέρασε ένα μεταβατικό χρονικό διάστημα μέχρι να φτάσει στην οριστική μορφή της τον 4ο αιώνα μ.Χ. Ήδη στα κείμενα της χριστιανικής γραμματείας του 3ου αιώνα είχε επικρατήσει η τάση προσέγγισης με τον Ελληνικό πολιτισμό, στον οποίο ο Χριστιανισμός έδωσε μια νέα δυναμική.


Στην προοπτική αυτή η συνάντηση της Εκκλησίας με τον ελληνορωμαϊκό πολιτισμό του 1ου αιώνα μ.Χ. οδήγησε στην εξέλιξή του, η οποία συνεχίζεται δυναμικά ως σήμερα. Έτσι, το σχίσμα του 1054 δεν ήταν μόνο θεολογικό αλλά και πολιτισμικό. Με βάση τα παραπάνω θα μπορούσαμε να εκφράσουμε την άποψη ότι ανεξάρτητα από τις όποιες διαιρέσεις του ο Χριστιανισμός δημιούργησε ένα πολιτισμό με δυο κλάδους, τον Ορθόδοξο και τον Δυτικό, οι οποίοι βασίστηκαν κατά ένα μεγάλο μέρος στην πατερική Θεολογία. Πράγματι, η άμεση ή έμμεση επίδραση του Χριστιανισμού στο μεγαλύτερο μέρος του κόσμου βασίστηκε πρώτιστα στην κοινά αποδεκτή Αγία Γραφή. Όμως εκτός από τη Βίβλο θεμέλιο για την Ορθοδοξία, τον Ρωμαιοκαθολικισμό και ορισμένες χριστιανικές Ομολογίες αποτέλεσε και η πατερική θεολογία. Αλλά και στις λοιπές χριστιανικές Ομολογίες θα μπορούσαμε να διακρίνουμε έμμεσες επιδράσεις και γνώση της πατερικής θεολογίας, ακόμα και στην περίπτωση που αυτή επιδιώκονταν για την ανατροπή του πατερικού λόγου. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσουμε τη στενή σχέση της πατερικής Θεολογίας με το χριστιανικό πολιτισμό.

Στη σημερινή πολυπολιτισμική κοινωνία η πατερική Θεολογία μπορεί να αποτελέσει τη βάση για ένα γόνιμο διάλογο της νεότερης Ορθόδοξης Θεολογίας με τη θύραθεν διανόηση. Στο πλαίσιο αυτό η θεολογική σκέψη των Απολογητών μπορεί να βοηθήσει τη σύγχρονη Θεολογία στο διάλογό της με τη Φιλοσοφία και ιδιαίτερα με σχολές, στις οποίες κυριαρχεί ο αγνωστικισμός ή η αθεΐα. Στο ίδιο πλαίσιο οι θεολογικές απόψεις του Ιωάννη του Δαμασκηνού μπορούν να αποτελέσουν βάση διαλόγου του Χριστιανισμού με το Ισλάμ. Αυτή η διαχρονικότητα και η φρεσκάδα των πατερικών απόψεων έχει κάνει την πατερική Θεολογία ιδιαίτερα δημοφιλή στις μέρες μας.